Turizm Yatırım Teşvikleri, ülkemizde yapılacak otel, motel, hotel, termal tesis, tatil köyü gibi turizm yatırımlarına uygulanan destekler ve teşviklerdir. Turizm ülkemiz için oldukça önemli bir gelir kaynağıdır. Tatil turizmi, kültür turizmi, kış, termal ve sağlık turizmi gibi birçok alanda ülkemizin büyük potansiyeli bulunmaktadır. Bu nedenle, turizm yatırımlarına uygulanan teşvikler ve destekler de yoğun olarak uygulanmaktadır. Ülkemiz potansiyeli düşünüldüğünde teşvik edilen turizm yatırımlarının en başında oteller ve diğer konaklama hizmeti sunan tesisler gelmektedir.

Otellere Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenebilmesi için öncelikle inşa edilmesi planlanan tesisin en az 3 yıldıza sahip olacak şekilde planlanması gerekmektedir. Yani 1 ve 2 yıldıza sahip olan veya hiç yıldızı bulunmayan tesislerin teşvik edilmeyeceği anlaşılmaktadır. Bununla birlikte turizm yatırım/işletme belgesine sahip olan özel tesis, yayla evi, dağ evi ve butik otel yatırımlarında 3 yıldız ve üzeri olma şartı bulunmamaktadır. Ayrıca bunlara ilave olarak turizm yatırım veya işletme belgesine sahip ola ndeniz turizmi tesisleri yatırımları da bulunduğu bölge desteklerinden yararlanabilecek şekilde bölgesel yatırım teşvik belgesi kapsamında öngörülen desteklerden yararlanabilecektir.

TURİZM YATIRIM TEŞVİKLERİ NELERDİR ?

Turizm yatırımlarına uygulanan teşviklerin en başında yatırım yeri tahsisi gelmektedir. Turizm tesislerinin çok büyük yatırım yerlerine ihtiyaçları bulunmaktadır. Bu durum yatırımların yapılabilirliğini olumsuz etkilemektedir. Bu nedenle yatırım teşvik belgesi kapsamında 49 yıllığına çok düşük yıllık kira bedelleri ödenerek yatırım yeri tahsisi yapılması imkanı bulunmaktadır.

Bunun yanı sıra, otel inşaatı tamamlandıktan sonra genel makine ve teçhizat ile otelin ve odaların tefrişatı ile ilgili her çeşit mobilya, dekorasyon, ekipman ve teçhizat KDV istisnasından yararlanılarak temin edilebilmektedir. Bunlara ilave olarak sosyal tesisler, havuzlar, elektrik teçhizatı, ortak alanların dekorasyonu, asansörler, elektrik sistemi gibi yatırıma ilişkin birçok ekipman KDV istisnasından yararlanarak temin edilebilmektedir. Bunlar içerisinde ithal edilmesi planlanan ekipmanlar varsa Gümrük Vergisi Muafiyetinden yararlanma imkanı da bulunmaktadır.

Turizm yatırım teşviklerinden işletme döneminde uygulananlar ise vergi indirimi ve istihdam destekleridir. İşletme dönemine geçildiğinde toplam sabit yatırım tutarının %50'sine kadar kurumlar vergisinden düşülme imkanı bulunmaktadır. Bununla birlikte yatırım kapsamında çalışan personelin Sigorta Primleri ve Gelir Vergisi Stopajının 10 yıla kadar devlet tarafından desteklenmesi mümkündür.

Turizm yatırımlarına uygulanan teşviklerden finansman açısından uygulanan bir mekanizma da bulunmaktadır. Yatırım için kredi kullanılması gerektiğinde toplam yatırım tutarının %70'ine kadar ve yatırımın yapıldığı bölgeye bağlı olarak 7 puana kadar ulaşacak düzeyde faiz ya da kar payı desteği uygulanmaktadır. Bu kapsamda faiz desteği ihtiva eden bir Yatırım Teşvik Belgesine sahip olduktan sonra kullanılacak yatırım kredilerinin 7 puanlık kısmının devletten geri alınması imkanı bulunmaktadır.

Turizm Yatırım Teşvikleri Listesi;

1. Yatırım Yeri Tahsisi
2. KDV İstisnası
3. Gümrük Vergisi Muafiyeti
4. Vergi İndirimi
5. Sigorta Primi Desteği
6. Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği
7. Gelir Vergisi Stopajı Desteği
8. Faiz / Kar Payı Desteği

* Belirtilen desteklerin tamamından yararlanmak her durumda mümkün olmayabilir. Turizm yatırımları teşviklerden en yüksek oranda yararlanabilmek için kapsamlı bir çalışma yapılmalıdır..

Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgelerinde yapılacak ve bölgesel desteklerden yararlanabilecek nitelikteki turizm konaklama yatırımları öncelikli yatırım teşvik sistemi kapsamında desteklenmektedir. Yani, bu bölgelerde yapılacak olan oteller, moteller, hoteller, tatil köyleri gibi turizm yatırım belgesi veya turizm işletme belgesine sahip olan turizm konaklama yatırımları hangi bölgede olduğuna bakılmaksızın 5. bölge desteklerinden yararlanmaktadır. Benzer şekilde termal turizm konusunda yapılması planlanan yatırımlar da bulunduğu bölgeye bakılmaksızın 5. bölge desteklerinden yararlanmaktadır.

Turizm Yatırım Teşvikleri açısından en yoğun desteklenen yatırımların; Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgelerinde yapılan yatırımlar ile termal turizm amaçlı yapılan yatırımlar için uygulandığı anlaşılmaktadır. Bu amaçla planlanan turizm yatırımlarına uygulanan teşvikler, öncelikli yatırım teşvik sistemi kapsamındadır. Daha net bir ifadeyle hangi bölgede yapılırsa yapılsın 5. bölge destekleri gibi çok yüksek oranda teşvik edilmektedir. Günümüzde sağlık turizmi oldukça önemli bir hale gelmiş ve ülkemiz bu konuda güçlü bir konumdadır. Bu nedenle sağlık turizminin çok önemli bir bileşeni olan termal otellere ve termal turizm yatırımlarına uygulanan teşvikler de çok yüksektir.

TURİZM YATIRIM TEŞVİKLERİ NASIL ALINIR ?

Turizm yatırımlarına teşvik alınması için öncelikle projenin tüm detaylarıyla ortaya konması gerekmektedir. Turizm yatırımları çok çeşitlidir. Bu çeşitliliğe göre farklılaştırılmış teşvik mekanizmaları da bulunmaktadır. Turizm yatırım türüne göre teşvikler belirlendikten sonra yatırımın finansal durumu ve yatırım yeri tespit edilmelidir. Eğer Hazine arazileri üzerinde yer tahsisi talep edilecek ise projenin buna uygun biçimde hazırlanması gerekir.

Turizm yatırımlarına teşvik belgesi kapsamında yer tahsisi yapılması için öncelikle projenin ve yatırım detaylarının tam olarak ortaya konmuş olması gerekir. Bu bilgiler ışığında proje ve başvuru dosyası hazırlanarak bakanlığa sunulur. Bu başvuru kapsamında ön tahsis işlemi yapılır. Ön tahsis yazısı, yer tahsisi açısından yatırım teşvik belgesine eşdeğer sayılır. Bu yazının asıl amacı, yatırım yeri belirlenmeden alınamayan diğer belgeler ibraz edilemediği için yatırım teşvik belgesinin düzenlenemediği ancak projenin yatırım teşvik belgesi düzenlenebilecek nitelikte olduğunu ifade etmektir.

Alınan ön tahsis belgesi ile birlikte Milli Emlak Genel Müdürlüğüne diğer evraklar ve proje dosyası ile birlikte başvuru yapılır. Kurul tarafından da uygun görülmesi halinde tahsis sözleşmesi imzalanır ve bu işlem neticesinde yatırım teşvik belgesi kapsamında yatırım yeri tahsisi yapılmış olur.

Yapılması planlanan otel ya da turizm yatırım projesi kapsamında gerekli olan Çevresel Etki Değerlendirmesi ve Turizm Yatırımı Belgesinin temin edilmesiyle birlikte yeniden bakanlığa müracaat edilir ve bu belgeler ile birlikte artık turizm yatırımına teşvik belgesi düzenlenmesi mümkündür. Yatırım tamamlandığında ise işletme döneminde Turizm İşletme Belgesi düzenlenir. Yatırım bittiğinde ise mevzuat gereği yatırım tamamlama vizesi işlemi için ekspertiz yapılması gerekir. Bu aşamada söz konusu belgenin de mutlaka ibraz edilmesi gerekmektedir.

Tüm işlemler ve ilgili tüm adımlar düzgün biçimde ve doğru sırayla takip edilerek, neticede turizm yatırımları için teşvik belgesi düzenlenmiş, belge kapsamı desteklerden yararlanma hakkı ve yatırım yeri tahsisi desteğinden de yararlanma hakkı elde edilmiş olur.

Turizm yatırım teşviklerinden yararlanmak için;

• Başvurular E-TUYS sisteminde yapılır ancak elektronik belge başvurusu E-TUYS sisteminde reddedilerek ön tahsis yazısı EBAYS sistemi üzerinden cevaplanır.
• Bu işlemlerin bir bölümü elektronik (E-TUYS) bir bölümü ise fiziksel olarak yürütülmelidir.