YATIRIM TEŞVİK BELGESİ KULLANIM KILAVUZU İÇERİĞİ

Yatırım Teşvik Belgesi Kullanım Kılavuzunun içeriği teşvik uygulamaları açısından en geniş anlamda ihtiyaç duyulabilecek bilgilerin yer aldığı bir kılavuz olarak oluşturulmuştur. Bu kapsamda içerik aşağıdaki başlıklardan oluşmaktadır. Bunlar;

 

1. Yatırım Teşvik Belgesinde Kayıtlı Bilgiler
2. Revizyon İşlemleri
3. Yerli Listedeki Makine ve Teçhizatın Temini
4. İthal Listedeki Makine Teçhizatın Temini
5. Vergi İndirimi Kullanımı
6. SGK Primleri Kullanımı
7. Faiz Desteğine İlişkin Esaslar
8. Yatırım Yeri Tahsisine İlişkin Uygulamalar
9. Yatırım Tamamlama Vizesi
10. Faaliyet Zorunluluğu
11. Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

YATIRIM TEŞVİK BELGESİ KULLANIM KILAVUZU BÖLÜMLERİ

Yatırım Teşvik Belgesinin kullanımına ilişkin bilgilerin yer aldığı kullanım kılavuzu aşağıda başlıklar halinde oluşturulmuştur.

 

1. YATIRIM TEŞVİK BELGESİNDE KAYITLI BİLGİLER

Yatırım Teşvik Belgesi daima bir yatırım yerinde bir yatırım konusu için verilir. Bu nedenle belgede kayıtlı bilgiler oldukça önemlidir. Öncelikle yatırımcı ile ilgili bilgiler yer almaktadır. Bunlar; firma unvanı ya da şahıs unvanı, vergi dairesi ve vergi numarası, yasal iletişim adresi, telefon numaraları, faks numarası, e-posta ve web adresi gibi temel yatırımcı bilgileridir. Bunlara ilave olarak şirketin sermayesi ve ortaklık yapısı da mutlaka kayıt altına alınmaktadır.

Yatırımcı bilgilerine ilave olarak yatırım projesinin ili ve ilçesi, açık adresi, Organize Sanayi Bölgesi veya Endüstri Bölgesinde ise yeri veya Serbest Bölgede ise bunun bilgisi kayıt altındadır. Ayrıca, yatırım konusu, yatırımın başlangıç ve bitiş tarihleri, varsa süre uzatımı bulunmaktadır. Bunlarla birlikte, üretim kapasitesi, yatırım türü, makine teçhizat listeleri, proje bilgileri, destek unsurları ve özel şartlar bulunmaktadır. Dikkat edilmesi gerekenler ise şu şekildedir;

1. Genellikle özel şartlara dikkat edilmemektedir. Ancak bazı durumlarda bu şartlar arasında belirli bir süre içerisinde tamamlanmak üzere düzenlenen Yatırım Teşvik Belgesi bazı şartlara bağlanmaktadır. Bu şartların mutlaka yerine getirildiğini gösterir bilgi ve belgeler ile birlikte, verilen süre içerisinde başvuru yapılmalı, bu şartın yerine getirildiği tevsik edilerek belge revize edilmelidir.

2. Bir başka önemli konu da, yatırımcı bilgilerinde veya yatırım ile ilgili hususlarda değişiklik olması durumunda belge revizyonunun geciktirilmesidir. E-TUYS sistemi diğer kurumlarla entegre çalışan bir sistem olduğundan doğrudan teşvik uygulamaları için aksaklık olmayacağının düşünseniz dahi bazı kurumlarla birlikte işleyen sistemlerde çeşitli aksaklıklar meydana gelebilecektir. Bu nedenle, vakit kaybetmeden yatırım projesindeki değişiklikler veya yatırımcı bilgilerindeki güncellemeler belge üzerine de işlenmelidir.

 

2. TEŞVİK BELGESİ REVİZYON İŞLEMLERİ

Bir önceki başlıkta da aktarıldığı üzere yatırımcı bilgileri veya yatırım projesindeki değişikliklerin ivedi olarak belgeye işlenmesi için yatırım teşvik belgesi revizyonu yapılmalıdır. Bu işlem için bazı durumlarda tadil proje gerekmekte ve ayrıca güncellemeyi kanıtlar nitelikte bilgi ve belgelerin de başvuruya eklenmesi gerekmektedir.

Belge revizyonlarının haricinde bir başka revizyon ihtiyacı da makine teçhizat listesi revizyonlarıdır. Bu konu oldukça önemli ve sıklıkla gereksiz işlem yapılan, gereksiz yapılan işlemler kadar eksik işlem yapılan bir konudur. Makine ve teçhizat listelerinde onaylanan tüm makine teçhizatın adı, adeti, tutarı, gtip numarası gibi bilgiler kayıtlıdır. Makine teçhizat listeleri ile ilgili dikkat edilmesi gerekenler şu şekildedir;

1. Makine ve Teçhizatın kesilen faturada bulunan adı ile onaylı listedeki adı aynı olmalıdır. Elbette aynı makine teçhizatın alınması esastır. Eğer onaylı listedeki makine adında değişiklik varsa yeniden makine teçhizat listesi onaylanması gerekmektedir.

2. Makine ve Teçhizat Listesinde onaylanan makine tutarları bulunmaktadır. Bunlar alım sırasında bazen değişiklik gösterebilmektedir. Bazı durumlarda makine tutarları azalmakta bazı durumlarda ise artış göstermektedir. Onaylı listede yer alan makine teçhizatın fiyatı %50 oranında azalış ya da %100 oranında artış gösterebilir. Bu aralığın dışında bir değişim varsa makine teçhizat listesi revize edilmelidir. Bu aralık içerisindeki fiyat değişimleri için liste revizelerinin yapılmasına ihtiyaç bulunmamaktadır.

 

3. TEŞVİKLİ YERLİ MAKİNE TEÇHİZATI TEMİN EDİLMESİ

Yatırım Teşvik Belgesi onaylandıktan sonra mutlaka KDV İstisna yazısı alınması gerekmektedir. Bu yazı bağlı bulunduğunuz vergi dairesinden (interaktif vergi dairesi aracılığıyla) alınmaktadır. Bu konuda web sitemizde detaylı bir açıklama da bulunmaktadır. Daha sonra onaylı listede bulunan makine teçhizatın temini öncesinde E-TUYS sistemi üzerinden ilgili makinenin aktifleştirilmesi anlamına gelen bir işlem yapılmalıdır. Yatırım Teşvik Belgesi ve onaylı makine teçhizat listesindeki ilgili satıra ilişkin bilgiler satıcıya iletilmelidir. Bu işlem için satıcının vergi numarası ve e-posta adresinin bilinmesi gereklidir. Bildirim sonrası kesilen faturanın ise hem XML hem de PDF formatlarında temin edilerek E-TUYS sistemine işlenmesi gerekmektedir.

 

4. TEŞVİKLİ İTHAL MAKİNE TEÇHİZAT TEMİN EDİLMESİ

İthal Makine ve Teçhizat için de aynı durum geçerlidir. Ancak bu kez diğer bilgilere ilave olarak GTİP kodları da çok önemli bir hal almaktadır. Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu (GTİP) kodları Türk Gürmük Tarife Cetvelinde yer almaktadır. Her yıl çeşitli değişiklikler ve güncellemeler olabilmektedir. Bu nedenle mutlaka ithal listede yer alan makine teçhizat doğru GTİP no ile onaylanması ve aynı GTİP ile Gümrük Giriş Beyannamesinin tescil edilmesi gerekmektedir.

Bunun dışında mal gümrüğe gelmeden önce mutlaka ilgili satırın aktifleştirme niteliğindeki işlemi E-TUYS sistemi üzerinden yapılmalı ve gümrük id adlı bir numara alınmalıdır. Daha sonra gümrük işlemlerini yapacak olan kişinin mutlaka Gümrük Giriş Beyannamesinin tescili sırasında teşvik sisteminden alınan gümrük id numarasını gümrük idaresine yatırım teşvik belgesine ilişkin bilgiler ile birlikte beyan etmesi gerekmektedir.

 

5. YATIRIM TEŞVİK BELGESİ KAPSAMINDA VERGİ İNDİRİMİ KULLANIM KILAVUZU

Vergi İndirimi destek unsurunun Yatırım Teşvik Belgesi Kullanım Kılavuzu içerisindeki önemi oldukça büyüktür. Bunun nedeni, vergi indirimi destek unsurunun yatırım teşvik sistemi içerisindeki öneminin çok büyük olmasıdır. Vergi indirimi ile ilgili iki kavram bulunmaktadır. Bunlar Yatırıma Katkı Oranı (YKO) ve Vergi İndirimi (Vİ) olarak sınıflandırılmıştır. Yatırım teşvik sistemi kapsamında indirime konu edilecek olan vergi kurumlar vergisi veya gelir vergisidir. Vergi İndirimi destek unsurunun uygulanması için bir süre sınırı bulunmamaktadır. Bunun yerine tutar ile sınırlandırılmıştır. Şirketin gelirlerinden elde ettiği kazançlar üzerinden ödenmesi gereken vergiler yatırım bölgesine göre çeşitli oranlarda düşülmektedir. Ancak bu indirimlerin bir sınırı olmalıdır. Bu sınır da toplam sabit yatırım tutarının YKO ile çarpımı kadardır. Yani kısa YKO aslında vergi indiriminin uygulanabileceği üst sınırı belirlemektedir.

 

6. YATIRIM TEŞVİK BELGESİ KAPSAMINDA SGK PRİM TEŞVİKLERİ KULLANIM KILAVUZU

İstihdam teşvikleri ile ilgili 3 unsur bulunmaktadır. Bunlardan ilki tüm bölgelerde değişen süre ve oranlarda uygulanan SGK Primi İşveren Hissesi Desteği, diğerleri de yalnızca 6. bölgede uygulanan SGK Primi (İşçi Payı) Desteği ve Gelir Vergisi Stopajı Desteğidir. İstisnai durumlar ve belgeler haricinde, normal şartlar altında bu destekler yatırım tamamlama vizesi yapıldıktan sonra uygulanmaktadır. Yatırımın tamamlanmasının ardından bakanlık uzmanlarından oluşan eksper heyeti yerinde üretim tesisinde inceleme yapar ve ilave istihdam koşullarını tespit ederler. Daha sonra gerçekleşen değerlerin işlendiği revize edilmiş Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenir ve SGK İl Müdürlüğüne söz konusu SGK Teşvikleri ile ilgili yazı iletilir. Daha sonra yatırımın yer aldığı bölgeye bağlı olarak değişen oranlarda ve sürelerde SGK Primlerinden muafiyetler sağlanmaktadır.

 

7. YATIRIM TEŞVİK BELGESİ KAPSAMINDA FAİZ DESTEĞİ KULLANIM KILAVUZU

Finansman ihtiyacı bulunan yatırımcıların projelerini gerçekleştirmelerine destek olmak amacıyla uygulanmaktadır. Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında kullanılacak yatırım kredilerinin faiz ya da kar payının belirli bir bölümü devlet tarafından karşılanmaktadır. Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında faiz desteği kullanımı kılavuz kapsamında yer almaktadır. Bununla ilgili dikkat edilmesi gereken bazı hususlar şu şekildedir;

 

1. Yatırım kredisi teşvik belgesinin temin tarihinden sonra kullanılmalıdır.
2. Faiz destekli yatırım kredisi toplam sabit yatırım tutarının %70'inden daha fazla olmamalıdır.
3. Kullanılan kredinin türü mutlaka yatırım kredisi olmalıdır.
4. Krediler TL cinsinde iç kredi olabileceği gibi döviz ya da dövize endeksli dış krediler de kullanılabilmektedir.
5. Yatırım kapsamında kullanılması amacıyla uygulanan faiz desteğinden yararlanılan kredilerin mutlaka yatırım amaçlı kullanılması gerekmektedir.

 

8. YATIRIM TEŞVİK BELGESİ KAPSAMINDA YATIRIM YERİ TAHSİSİ

Yatırım Yeri Tahsisi Milli Emlak Genel Müdürlüğü ile koordinasyon içerisinde yürütülen bir süreçtir. Bunun için öncelikle Yatırım Yeri Tahsisi destek unsurunu ihtiva eden Bölgesel nitelikli bir teşvik belgesine sahip olunması gerekmektedir. Daha sonra konu itibarıyla uyumlu bir arazi bulunması halinde bu yatırım yeri üzerinde 49 yıllığına irtifak hakkı kurulabilmektedir.

Bununla ilgili dikkat edilmesi gereken en önemli konu yatırım teşvik belgesinde kayıtlı koşullara bağlı kalmaktır. İrtifak hakkı kurulan yatırım yerinde, proje ile birebir uyumlu faaliyetlerin yürütülmesi esastır. Farklı bir yatırım gerçekleştirilmesi veya başka faaliyetler ile iştigal eden yatırımcılar yaptırımlar ile karşı karşıya kalmaktadır. Yatırım yerinin mutlaka proje ile uyumlu biçimde kullanılması gerekmektedir.

Bir başka önemli husus da istihdam şartıdır. Yatırım Teşvik Belgesi ve sunulan projede belirtilen istihdam koşullarına 5 yıl süreyle bağlı kalınması taahhüt edilmektedir. Bu da 5 yıl boyunca taahhüt edilen istihdamın yerine getirilmesi zorunluluğu doğurmaktadır. Bu nedenle mutlaka projelendirme aşamasında gerçekçi veriler sunulmalı ve gerçekten yapılabilecek projeler ile yatırım yeri tahsisi yapılmalıdır. Yatırım yeri tahsisi rant amaçlı kullanılabilecek bir destek unsuru değildir. Bu destek unsuru ancak gerçekten yatırım planı bulunan kişilerin uygun koşullarda yatırım yapmasına, üretim kapasitesi oluşturmasına ve yeni istihdam imkanları sağlamasına katkıda bulunmaktadır.

 

9. YATIRIM TEŞVİK BELGESİ KULLANIMI VE YATIRIM TAMAMLAMA VİZESİ KILAVUZU

Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında öngörülen yatırım tamamlandığında ya da belgede kayıtlı süreler son bulduğunda (istisnai haller dışında 3 yıldır) ya tamamlama vizesi başvurusu yapılmalı ya da süre uzatımı alınmalıdır. Eğer yatırım devam edecekse, belgede kayıtlı sürenin yarısı kadar süre uzatımı alınması mümkündür. Öte yandan, bir kez süre uzatımı alınmış belgeler için ikinci kez süre uzatımı imkanı (mücbir sebepler hariç) bulunmamaktadır. Toplam sürenin sonuna gelindiğinde ise mutlaka yatırım tamamlama vizesi başvurusu yapılarak, yerinde gerçekleştirilecek ekspertiz neticesinde belgenin kapanışı yapılmalıdır.

Bu işlemin önemli bir avantajı, yatırım tamamlama vizesinin ardından SGK prim desteklerinden yararlanma sürecinin başlamasıdır. Zaten bir zorunluluk olan bu işlem aslında bir yandan da SGK prim teşvikleri açısından önemli bir avantaja da dönüşmektedir. Bunun için mutlaka yatırım tamamlandığında, yatırım tamamlama vizesi başvurusu yapılmalıdır.

Yatırım Tamamlama Vizesinin sonuçlanmasını beklemeden, başvurunun varlığı ile birlikte yeniden tevsi, modernizasyon veya ürün çeşitlendirme türlerinde yatırım teşvik belgesi alınması mümkündür. Ancak aynı yatırım yerinde aynı konuda açık bir belge bulunması halinde veya yatırım tamamlama vizesi başvuru olması durumunda, aynı yatırım yeri için yeniden komple yeni yatırım türünde teşvik belgesi alınması imkanı bulunmamaktadır.

 

10. FAALİYET ZORUNLULUĞU

Bölgesel Yatırım Teşvik Belgesi sahibi yatırımcılar, belgelerinde bulunan özet şartlara dikkat ettiklerinde faaliyet zorunluluğu ile ilgili bir hüküm görebilmektedir. Bu hüküm, belge sahibi yatırımcıların 5 yıl süreyle yatırım konusu proje dahilinde faaliyette bulunmak zorundadır. Bunun asıl amacı teşvikli makine teçhizatın satışının önlenmesidir. Bu kapsamda yatırım teşvik belgesi sahibi yatırımcılar temin edecekleri makine teçhizat için çok önemli avantajlara sahiptir. Bu avantajlardan yararlanılması için de 5 yıl süreyle faaliyete devam edilmesi gerekmektedir.

Belirli koşullar altında, yatırım bütünlüğünü bozmayacak şekilde ve önceden izin alınmak kaydıyla bazı makine teçhizatın satışı uygun görülebilir. Ancak izin alınmaksızın teşvikli makinelerin satılması ya da ihraç edilmesi yasaktır. Burada bahsedilen 5 yıl süre teşvik belgesinin temin tarihi değil bahse konu makine teçhizatın fiili temin tarihidir.

 

11. DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR

Yatırım Teşvik Belgesi Kullanım Kılavuzu aslında tüm başlıklarla ilgili dikkat edilmesi gereken hususların izah edilmesini amaçlamaktadır. Ancak yine de en önemli hususların burada bir kez daha özetlenmiştir. Yatırım Teşvik Belgesi sahibi yatırımcıların mutlaka dikkat etmesi gereken hususlar şu şekilde özetlenebilmektedir;

1. Yatırım Teşvik Belgesinde kayıtlı sürelere mutlaka uyulmalı, süreler dışında ilave yatırım yapılmamalıdır.
2. Yatırım süresi dolduğunda mutlaka usulüne uygun biçimde tamamlama vizesi başvurusu yapılmalıdır.
3. Onaylı makine teçhizat listelerinde yer alan makine teçhizat yalnızca onaylandığı haliyle, onaylı adet ve uygun tutarlarda temin edilmelidir.
4. E-TUYS sistemi üzerinde temin öncesi ve sonrası makine teçhizat ile ilgili gerekli işlemler zamanında yapılmalıdır.
5. Yatırımcı bilgileri ya da yatırım teşvik belgesinde kayıtlı bilgilerde değişiklik olması halinde söz konusu değişikliğin mutlaka zamanında belgeye işlenmesi sağlanmalıdır.
6. Fiili temin tarihi itibariyle 5 yılını doldurmayan makine teçhizatın satışı ya da ihracı kesinlikle yasaktır. Ancak belirli koşullar altında bazı makine teçhizat için ön izin alınmak suretiyle satış veya ihraç işlemi gerçekleştirilebilmektedir.
7. Teşvikli makine teçhizatın mutlaka yatırım yerinde kullanılması ve yatırım süresi boyunca bu adreste bulunması esastır.

 

YATIRIM TEŞVİK BELGESİ KULLANIM KILAVUZU DAYANAKLARI

Bu Kullanım Kılavuzu Yatırım Teşvik Belgesi sahibi yatırımcılar için 2012/3305 sayılı Karar ve 2012/1 sayılı Tebliğ ile birlikte ilgili diğer mevzuat hükümlerine dayalı hazırlanmıştır. Ayrıca, zaman içerisinde yapılan işler sırasında karşılaşılan deneyimlerden yola çıkılarak bazı uygulamalara ilişkin bilgilere de yer verilmiştir. Burada yer alan tüm bilgiler teşvik mevzuatına dayalı olmakla birlikte tamamen tavsiye niteliğindedir. Yatırım Teşvik Belgesinin düzenlenmesi, kullanılması ve kapatılması ile ilgili tüm işlemler mevzuat hükümlerine tabidir.

 

© Ankara Müşavirlik / Tüm hakları saklıdır. Bu sayfada yer alan tüm bilgiler ve görsel malzemeler Ankara Müşavirlik mülkiyetinde olup, izinsiz ve kaynak gösterilmeden kullanılması halinde ilgili Kanun hükümleri uyarınca cezai işlem yapılması ile ilgili tüm haklar saklıdır. Bu sayfada yer alan bilgiler ve görseller T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile Resmi Gazete'de yayımlanan Karar ve Tebliğ'ler esas alınarak hazırlanmıştır. Bu sayfanın amacı "Yatırım Teşvik Belgesi Kullanım Kılavuzu" ya da "YTB Kullanım Kılavuzu" oluşturmak ve yatırımcılara kullanım şartlarına ilişkin detaylı bilgiler aktarmaktır. Bu sayfa, mevzuat hükümleri ve uygulamalara dayalı olarak detaylı bilgiler sunmak amacıyla oluşturulmuştur.